Vậy than hoạt tính là gì? Công dụng của than hoạt tính là gì? Mà nó lại được ứng dụng trong cuộc sống nhiều đến vậy? Đó những là câu hỏi mà rất nhiều người rất quan tâm.

Than hoạt tính hay carbon hoạt tính còn được gọi là Activated Carbon, là một dạng carbon được xử lý hoạt hóa ở nhiệt độ trên 1.000 độ C. Nhiệt độ này tạo ra một loại carbon có cấu trúc mao mạch, hình tổ ong lớn làm gia tăng bề mặt tiếp xúc. Chỉ với 3g carbon hoạt tính đã có thể phủ đầy một sân vận động quốc tế, chứng tỏ khả năng hút bụi bẩn của carbon hoạt tính rất cao.

Nguyên liệu được sử dụng để hoạt hóa than hoạt tính ở Việt Nam đó chính là gáo dừa, tre, gỗ, củi. Vì thế miền Nam là vùng sản xuất và xuất khẩu than hoạt tính gáo dừa nhiều nhất nước ta. Miền Bắc thì ưu thế là than hoạt tính từ tre. Than hoạt tính được làm từ những nguyên liệu thiên nhiên như vậy cho nên nó được ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống.

   >>>Bột Than Tre Hoạt Tính - Nhật Bản<<<

Công dụng của than hoạt tính là gì?

Than hoạt tính có công dụng giúp lọc cặn bẩn, chất độc trong nước giúp ta chúng ta có nguồn nước trong sạch sử dụng để uống vì vậy nó được ứng dụng trong lõi lọc nước trong các bình lọc như hệ thống lọc nước gia đình, công nghiệp. Mặt khác than hoạt tính còn có công dụng lọc mùi, xử lí khí thải nên nó cũng được ứng dụng trong hệ thống lọc mùi xe hơi, máy lạnh, máy lọc không khí, hệ thống hút khói khử mùi nhà bếp gia đình…

Than hoạt tính còn được ứng dụng trong y học như là làm thuốc hỗ trợ điều trị ngộ độc. Ngoài ra than hoạt tính còn có khả năng kháng khuẩn cho nên nó còn được ứng dụng trong rất nhiều sản phẩm tiêu dùng hằng ngày như: lót giày than hoạt tính, gối than hoạt tính, vớ than hoạt tính, đệm than hoạt tính,…Trong lĩnh vực làm đẹp cũng có sự góp phần của than hoạt tính như sữa rửa mặt than hoạt tính, mascara,…

Tác dụng của than hoạt tính trong ngành mỹ phẩm:

- Tẩy độc, thanh lọc da, khử vi khuẩn, khử mùi cơ thể. Ngoài ra còn được dùng như phẩm màu (đen).

- Là sản phẩm tẩy rửa cho mặt và toàn thân, mặt nạ, kem massage mặt, mỹ phẩm trang điểm: mascara, kẻ lông mày, phấn mắt dạng nước...

- Làn da là cơ quan nhạy cảm của cơ thể vì phải tiếp xúc thường xuyên và chịu ảnh hưởng trực tiếp của môi trường bên ngoài. Bên cạnh đó, phụ nữ có sở thích làm đẹp, thường xuyên lạm dụng trang điểm, vô tình làm cho các lỗ chân lông trở nên ngộp thở dễ bị viêm nhiễm, sạm da. Các chất cặn bẩn ô nhiễm, cặn trang điểm tiếp xúc với làn da và đi sâu vào bên dưới lỗ chân lông gây nên tình trạng tắc nghẽn, giảm thiểu oxy là nguyên nhân trực tiếp làm cho da bị lão hóa, xuất hiện nhiều nếp nhăn. Bước chăm sóc và bảo vệ căn bản nhất là làm sạch làn da bằng các loại sản phẩm ứng dụng than hoạt tính.

- Vì sao than hoạt tính được ví như "thần dược" cho làn da?. Khi phái đẹp ngày nay trang điểm thường xuyên hơn, phải tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, bụi bẩn nhiều hơn khiến da bị "tắc nghẽn", hình thành nhiều mụn cám, lỗ chân lông to, da trở nên sần sùi, thô ráp và thâm sạm. Trước sự tấn công của ô nhiễm môi trường, của tình trạng đóng cặn trang điểm thì than hoạt tính là loại "vũ khí" hữu hiệu nhất, giúp lấy sạch sâu tận gốc tất cả những chất độc hại tích tụ trong da.

+ Bột từ than hoạt tính có tác dụng khử độc đặc biệt hiệu quả và an toàn. Có thể khử vi khuẩn (trong đó có vi khuẩn gây mùi), rửa sạch và loại bỏ độc tố và hóa chất. Nhờ có tác dụng này mà bột than hoạt tính được sử dụng trong rất nhiều các thương hiệu mỹ phẩm làm sạch da để loại bỏ bã nhờn sâu trong lỗ chân lông và tẩy trang sau trang điểm.

+ Sản phẩm cần thiết đối với các bạn gái hay phải make up thường xuyên, các mẹ U35 trở lên muốn giữ làn da tươi trẻ. Bột than rất dịu nhẹ, an toàn với mọi loại da, dùng tốt cho da gặp các vấn đề như viêm tấy, mụn, da nhiều dầu bóng nhờn, bít tắc lỗ chân lông.

Lưu ý: các bạn không nên sử dụng bột than gáo dừa vì bột than gáo dừa không mịn và hiệu quả tốt bằng bột than tre. Trong ngành mỹ phẩm thường chỉ sử dụng bột than tre là do: theo nghiên cứu thì trong than gáo dừa mỗi gam khối lượng có diện tích bề mặt là 200 mét vuông, còn trong than tre gấp 3 lần là hơn 600 mét vuông trên mỗi gam. Điều này cho thấy than tre tốt hơn nhiều khi hút và giữ chất độc.

Để kiểm tra độ mịn của than hoạt tính, ngoài việc xờ bằng tay để cảm nhận các bạn có thể nắm 1 nắm bột than và ném vào khoảng không. Bột than mịn là bột than sau khi ném gần như biến mất trong không khí không để lại dấu vết gì (tất nhiên là phải loại trừ trường hợp bột than bị ẩm).

Phân biệt than hoạt tính và than đốt (than củi, than hoa):

Hiện nay, hầu hết chúng ta ai cũng rất quan tâm đến sức khỏe vì vậy luôn chọn lựa những sản phẩm từ tự nhiên tốt cho sức khỏe. Chính vì vậy mà than hoạt tính ngày càng được biết nhiều và ứng dụng rộng rải trong cuộc sống để phục vụ cho nhu cầu của con người chúng ta. Nhưng khi tìm hiểu thì chúng ta lại thấy băn khoăn: than hoạt tính nhìn sao mà giống than đốt (than củi, than hoa) vậy? Làm sao phân biệt than hoạt tính và than củi, than hoa đây?

Khi đưa 2 mẫu than hoạt tính và than củi, than hoa ra xem bằng mắt thường thì chúng ta khó có thể phân biệt được đâu là than hoạt tính. Chính vì thế chúng ta cần phải biết vài mẹo nhỏ phân biệt sau đây để chọn lựa đúng loại than hoạt tính tốt cho gia đình mình. Than hoạt tính có cấu trúc mao mạch bên trong nó rất lớn và chằng chịt như tổ ong nên nó có thể hút giữ những cặn bẩn, phân tử khí gây mùi vào bên trong mao mạch của nó, giúp xử lý ô nhiễm rất hiệu quả. Cũng chính nhờ đặc điểm này giúp ta có thể phân biệt than hoạt tính và than củi than hoa bằng mẹo nhỏ như thế này: chúng ta có thể lấy 1 ít than dạng cục, dạng viên (lưu ý không thử cách này với dạng than đã nghiền mịn thành bột vì khi nghiền thành bột thì cấu trúc rỗng xốp đã bị phá hủy) cho vào trong ly nước trong mà thấy hiện tượng bọt khí sủi lên rất nhiều thì đó chính là than hoạt tính vì nước đang lấp đầy các lỗ rỗng bên trong.

Quy trình sản xuất than hoạt tính rất tốn kém. Than được cho vào lò hoạt hóa trong điều kiện yếm khí ở nhiệt độ 900–1000 °C. Với nhiệt độ cao như vậy cho nên sau khi ra khỏi hệ thống thì tiêu hao mất khoảng 50%. Qua quy trình khắc nghiệt nên hạt than hoạt tính có tính chịu nhiệt rất cao. 

Than hoạt tính khác với than củi, than hoa thông thường ở diện tích bề mặt lớn gấp nhiều lần do cấu trúc có nhiều lỗ xốp (diện tích bề mặt của than củi, than hoa thông thường chỉ vài chục m2/g than, với than hoạt tính là từ vài trăm đến hàng ngàn m2/g). Độ hấp thụ và các thông số kỹ thuật khác cũng cao hơn nhiều lần so với than thông thường, do đó than hoạt tính có những đặc tính kỹ thuật vượt trội mà than củi, than hoa thông thường không có được.

Than củi được dùng làm nhiên liệu để nấu chảy kim loại như đồng kẽm và được các họa sĩ dùng để vẽ những bức tranh vẽ chì. Còn than hoạt tính được nghiền thành bột và sấy khô để tăng bề mặt tiếp xúc hấp thụ, dùng để lọc và tinh chế các chất lỏng và khí như lọc nước uống và trong mặt nạ phòng độc.

Than củi có nhiều công dụng từ nhiều thế kỷ trước. Vì nó tỏa nhiệt cao khi cháy (1.100oC), than củi được dùng trong các lò cao và lò thổi trước khi người ta phát triển dùng than cốc. 

Trên đây là 2 cách để chúng ta phân biệt than hoạt tính và than củi, giúp chúng ta mua đúng than hoạt tính chất lượng, an tâm khi sử dụng.

Cùng là than hoạt tính mà sao giá thành khác nhau nhiều thế?

Nếu bạn để ý sẽ thấy mặc dù cùng là than hoạt tính nhưng ứng dụng của than hoạt tính trong đời sống vô cùng phong phú, kèm theo đó tiêu chuẩn (độ hấp thụ và các thông số kỹ thuật) bắt buộc phải đáp ứng được cũng sẽ khác nhau. VD: tiêu chuẩn của than hoạt tính dùng để lọc nước sinh hoạt sẽ thấp hơn dùng trong mỹ phẩm và càng thấp hơn nếu so với tiêu chuẩn dùng trong y tế (uống để điều trị ngộ độc). Giống như cũng là vàng nhưng có vàng 14K, 18K, 24K, trong vàng 24K lại có vàng 9999 và 999 vậy.

Ngoài ra chưa kể công nghệ sản xuất cũng sẽ quyết định giá thành, nung bằng lò thủ công sẽ có giá thành khác với lò công nghiệp hiện đại.

Một số cách dùng bột than tre hoạt tính:

- Tỉ lệ sử dụng: Xà phòng: 3-10%. Mặt nạ: 2-5%. Tẩy da chết: 2-5%. Kem massage: 2 -5% (kem massage là một sản phẩm bôi lên mặt, massage và rửa trôi). Mascara, phấn mắt dạng nước: dưới 70%. Cách sử dụng:
- Làm nước rửa mặt: pha loãng bột than tre hoạt tính (bột than chỉ chiếm khoảng 3%) cùng với nước muối sinh lý để rửa mặt hàng ngày, đây là sản phẩm rửa mặt tối ưu cho các bạn da mụn. Có thể pha chai lớn dùng dần. Lưu ý nước muối sinh lý khác với nước muối tự pha ở nhà nên các bạn không nên tự chế nước muối, sai tỉ lệ sẽ gây khô da.
- Làm sữa rửa mặt ngăn ngừa mụn đối với da dầu: trộn bột than tre hoạt tính (bột than chỉ chiếm khoảng 3%) cùng với loại sữa rửa mặt bất kỳ bạn đang dùng là bạn đã có 01 loại sữa rửa mặt mới tăng hiệu quả làm sạch lên đến 04 lần so với sữa rửa mặt ban đầu. Do tác dụng làm sạch sâu của bột than tre hoạt tính, sẽ làm sạch sâu bã nhờn cùng lớp dầu thừa để ngăn chặn sự hình thành mụn cám, mụn đầu đen sau mỗi lần sử dụng khiến da luôn mịn màng.
- Làm gel massage sau khi tẩy trang: trộn bột than tre hoạt tính với gel lô hội (bột than chỉ chiếm khoảng 5%). Sau khi tẩy trang với dầu hoặc nước tẩy trang, mát xa hỗn hợp này lên da tầm 2 phút theo hình tròn từ trong ra ngoài (cả vùng mắt) rồi rửa lại với nước ấm.
- Làm mặt nạ: trộn bột than tre tỉ lệ 1:1 với 1 loại bột dưỡng bất kì (yến mạch, cám gạo, ngọc trai, đậu đỏ...), thêm sữa chua không đường (da nhờn) hoặc nước ấm/sữa tươi không đường (da khô) để thành 1 hỗn hợp sệt rồi đắp toàn mặt trong 15-20 phút và rửa lại với nước sạch. Thực hiện 1-2 lần/tuần.

- Làm mặt nạ để ngăn ngừa và làm giảm mụn nhọt: thành phần: 1 thìa gel lô hội, 1 thìa nước hoặc nước hoa hồng, 1 thìa than hoạt tính, 5 giọt tinh dầu cây trà và 1 ít muối. Trộn lẫn rồi bôi lên vùng da bị mụn. Rửa lại với nước sạch sau 15-20 phút.

- Làm gel kẻ mắt:
+ Chuẩn bị: Vỏ hộp kem dưỡng đã được làm sạch. Than hoạt tính, dầu dừa, dầu oliu hoặc dầu jojoba (có bán trong siêu thị hoặc các cửa hàng thực phẩm). Một bút kẻ mắt mua tại cửa hàng bán đồ trang điểm.
+ Cách làm: Trộn một muỗng cà phê bột than hoạt tính với 2 muỗng dầu rồi khuấy đều. Nếu hỗn hợp còn quá loãng hay quá đặc, bạn có thể bổ sung thêm than hoạt tính hoặc thêm dầu. Đổ hỗn hợp vào hộp.
Bây giờ, bạn đã có một hộp gel kẻ mắt rồi. Cách dùng không khác gì so với gel kẻ thông thường. Khi cần tẩy sạch, bạn dùng bông thấm đẫm nước tẩy trang, áp lên mí mắt trong 5 giây rồi lau nhẹ, màu than sẽ đi sạch sẽ.

- Làm mascara dưỡng mi bằng than hoạt tính và dầu dừa:
Cách 1:
+ Đầu tiên bạn cho 4 viên nén bột than hoặc lượng than tre hoạt tính tương đương vào bát thủy tinh. Bạn cho 1/4 thìa cà phê tinh bột ngô vào bột than. Rồi trộn thật đều tay để bột ngô và bột than hòa lẫn vào nhau.
+ Kế đó bạn cho thêm 3 – 4 giọt dầu dừa nguyên chất vào tinh bột ngô và bột than đã trộn. Sau đó trộn lại hỗn hợp này thật nhuyễn. Bạn phải đảm bảo chúng không bị vón cục.
+ Tiếp đến bạn thêm vào hỗn hợp trên 1/4 thìa cà phê nước đóng chai và khuấy đều. Sau đó, đổ hỗn hợp vào lọ mascara và chờ một giờ.
Sau cùng bạn có thể làm đẹp đôi mắt bằng hỗn hợp mascara này do chính tay mình tạo ra. Dầu dừa nguyên chất có trong mascara có tác dụng dưỡng dài và dày mi rất hiệu quả.

Cách 2:
+ Cho dầu dừa + gel lô hội + sáp ong vào cái chén nhỏ chịu nhiệt tốt, đun cách thủy với lửa nhỏ cho hỗn hợp tan chảy hoàn toàn.
+ Mở 1 - 2 viên than hoạt tính (hoặc bột than tre hoạt tính lượng tương đương) cho vào hỗn hợp trên khuấy cho đến khi hỗn hợp kết hợp hoàn toàn.
+ Cho đến khi mascara nguội dần, đổ vào nylon nhỏ đẩy mascara xuống 1 góc, sau đó cắt 1 cái lỗ và cẩn thận đổ vào ống mascara rỗng.
Khi chải mascara bạn chải từ chân đến ngọn, cho cả mi trên và mi dưới. Làm mỗi tối trước khi đi ngủ, sáng dậy rửa mặt như bình thường trong vòng 10 ngày bạn sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.
Thời gian dùng mascara dầu dừa bao lâu là đủ: Mỗi sợi lông mi sẽ rụng sau 3-4 tuần (cao nhất là 3 tháng). Để lông mi dài và dày, bạn hãy bôi mascara dầu dừa liên tục trong vòng 10 ngày. Sau đó, bạn cần dùng mascara dưỡng mi duy trì 2-3 lần/tuần đều đặn để luôn giữ được hàng mi cong vút rợp bóng.

                                                                                                        
- Làm kem đánh răng:
+ Chuẩn bị: 1 vỏ hộp đã được làm sạch có thể dùng để đựng dung dịch. 1 muỗng cà phê muối biển. 1 muỗng cà phê than hoạt tính. 1 muỗng cà phê dầu dừa. 5 - 6 giọt tinh dầu bạc hà hoặc các mùi vị khác tùy sở thích của bạn.
+ Cách làm: Cho muối biển và than hoạt tính vào hũ rồi trộn đều hỗn hợp khô với nhau.Than hoạt tính không chỉ có tác dụng thải độc mà còn là một biện pháp hàng đầu làm trắng răng. Muối biển có tính sát trùng cao giúp làm sạch và bảo vệ lớp men răng bên ngoài.
Đun nóng dầu dừa rồi đổ vào hỗn hợp khô, trộn đều chúng với nhau. Sau đó nhỏ 5- 6 giọt tinh dầu vào để tạo mùi.
Bây giờ bạn đã có thể đánh răng với loại kem độc đáo có một không hai này.
Khi đánh bạn sẽ thấy răng của mình bị đen do phản ứng của than hoạt tính, nhưng bạn chỉ cần làm sạch lớp đen đó bằng cách rửa qua với nước muối sinh lý, răng sẽ trắng sáng.
Nếu bạn không có thời gian thì cách đơn giản nhất để làm trắng răng là khi đánh răng, cho một ít than hoạt tính lên phía trên lượng kem đánh răng rồi đánh răng như bình thường (phải cẩn thận để không bị sặc, ho vì hít phải bột than tre hoạt tính). Bạn sẽ thấy bọt của kem đánh răng có màu đen, nhưng đó là bình thường, đồng thời, răng miệng của bạn sẽ được chải sạch hơn hẳn.
- Khử mùi hôi trong giày: Dân văn phòng thường phải đi giày da mỗi ngày và mùa hè nóng bức chính là nguyên nhân khiến tình trạng giày có mùi gia tăng đáng kể. Mang giày cao cấp nhưng lại có mùi khó chịu khiến bạn mất tự tin trong giao tiếp, ảnh hưởng đến người xung quanh và gây không ít phiền toái cho bạn. Cách dùng: cho 1 lượng nhỏ than hoạt tính vào túi vải và bỏ vào trong giày khi không sử dụng. Với khả năng khử mùi vượt trội, than hoạt tính cũng được ứng dụng trong khử mùi hôi giày dép.

- Khử độc:

=> Nếu bạn có lỡ nuốt phải bất kỳ loại hóa chất thông thường (sử dụng trong gia đình) nào, hãy làm theo những bước sau ngay:
+ Pha 1 thìa café than hoạt tính vào một ly nước. Khuấy thật đều. Uống ly nước mới khuấy.
=> Khi bị ngộ độc thực phẩm, hãy làm như sau:
+ Ngay khi có dấu hiệu ngộ độc, uống nước hoặc nước ép trái cây cùng với rượu táo/dấm táo với lượng bằng nhau.
+ Uống ½ thìa than hoạt tính, hoặc nhiều hơn, với nước hoặc các loại đồ uống bất kỳ.
+ Uống lặp lại 2 bước trên cho đến khi hết các hiện tượng ngộ độc.

Mách bạn:
Ngoại trừ ngộ độc rượu, ngộ độc kim loại nặng, ngộ độc axit, ngộ độc dầu lửa... thì các loại ngộ độc còn lại đều phải sử dụng than hoạt tính trong cấp cứu. Nếu các cơ sở chỉ dùng biện pháp rửa dạ dày trong điều trị ngộ độc mà bỏ qua giai đoạn sử dụng than hoạt tính là sai lầm. Việc bơm nước vào dạ dày để pha loãng dịch và thải bớt độc chất ra, chứ không thể lọc hết được chất độc. Trong khi, độc chất sau khi vào dạ dày còn dịch chuyển xuống ruột; lúc này chỉ có than hoạt tính mới hấp thu, gắn kết được độc chất có trong ruột để thải ra ngoài theo phân.

Một số bệnh viện, nhất là bệnh viện tuyến tỉnh vì thiếu than hoạt tính đã chuyển bệnh nhân lên tuyến trên hoặc chuyển đến TP.HCM, như vậy vừa mất thời gian vô ích và gây chậm trễ cho người bệnh. Nguy hiểm hơn, do không có than hoạt tính nên một số bác sĩ đã sử dụng loại than hoạt tính dạng dập thành viên (dành cho bệnh nhân ăn uống khó tiêu, thường bán ở các tiệm thuốc) rồi nghiền nát để cấp cứu là không đúng. Vì theo y văn thì than hoạt tính dạng này không có hiệu quả hoặc hiệu quả rất thấp so với than hoạt tính dạng bột mịn dành cho bệnh nhân cấp cứu.